İNEKLERDE GEBELİK SÜRESİ 280-285 GÜN ARALIĞINDADIR

Çevrenin huzuru ve güvenlik endişesine sebep olabilecek çevresel faktörler doğumu geciktirir. İnekler doğumda güvenli ve huzurlu zamanı beklerler.

      BU SÜREYİ DEĞİŞKEN YAPAN SEBEPLER ; Veteriner Hekimi Atilla Ataseven, ineklerde normal doğumu ve önemini anlattı.1-Buzağıların, dış ortamda yaşayabilecek gelişimini(organların olgunluğu) tamamlaması ;erkek buzağılarda gelişimi tamamlama süresi dişi buzağılara göre daha uzundur,bu sebeple erkek buzağıların gebelik süresi 15 güne kadar uzayabilir. 2 Çevrenin huzuru ve güvenlik endişesine sebep olabilecek çevresel faktörler doğumu geciktirir. İnekler doğumda güvenli ve huzurlu zamanı beklerler.     Normal doğum 3 dönemde gerçekleşir,her dönemde sancı vardır.Doğum öncesi sancı,doğum anı sancı, doğum sonrası sancı olarak gerçekleşir.Bu sancıların süreleri ve doğuma etkileri; 1.Dönem, doğum öncesi sancı; ortalama 3-6 saat sürer (düvelerde 12 saate kadar uzayabilir), ilk sancıyla başlar ve hayvanda 1. yavru suyunun patlamasıyla biter. Bu dönemde;    -Yavru doğum kanalına doğru ilerler.    -Doğum kanalına giren yavru  ve artarak devam eden sancılar sebebiyle artan iç  basınç, 1.yavru suyunu patlatır.    -1.yavru suyu, kokusuz idrar rengindedir,miktarı 1kova kadardır.    -Sancılarla doğuma başlamış hayvanın kuyruğu havaya kalkık durumdadır ,arka ayaklarda durduğu halde yürür gibi ayak kaldırıp bırakması gözlemlenir, gittikçe artan sancılar buzağının doğum kanalına yönelmesini sağlar.Bu dönemde yatıp kalkma hareketleri, buzağının doğru pozisyonda doğum kanalına girebilmesini sağlar. Meme derisinde gerginlik artar, buzağının kanala girmesiyle memelerden süt akışı başlar.  2.Dönem, doğum anı sancı;1.yavru suyunun patlamasıyla başlar ve yavrunun doğmasıyla biter. -Ortalama 70 DAKİKA SÜRER! -Doğumun en önemli  dönemidir. bunun sebebi;  Normal doğumda, doğum kanalı  genişliği için gereken süre  ortalama 50 DAKİKADIR.  -Bu dönemde hayvanda gözlenen sancılar işlerin yolunda olduğunu gösterir.  -Hayvanda sancının durması, yem yemeye başlaması yada gevişe başlayıp gözlemciye bakması durumlarında; Normal doğumun gerçekleşemeyeceği anlaşılmalıdır.Doğuma doğru müdahale için, Veteriner Hekimi yardımı istenmelidir.  -Normal devam eden doğumlarda önce tırnaklar görünür, tırnakların üstünde doğumda kayganlığı sağlayan biraz kalınca zarla çevrili 2.yavru suyu görülür, beyaz krema renginde olan bu sıvı 1.yavru suyunun patlamasından ortalama15-35dakika sonra  görülür.   Doğum kanalı yeterli genişliğine ulaşıncaya kadar 2. Suluğun patlatılmaması önemlidir çünkü bu sıvı kayganlaştırıcı özelliği ile buzağının kolay doğumu sağlamasının yanında,  doğum kanalının da korunmasını sağlamaktadır.   -Normal doğumda ön ayaklarla geliş pozisyonunda tırnak tabanı yere doğru bakar.Tırnaktan sonraki 2.ayak ekleminin 3-5parmak ilerisinde buzağının burnu görünür, doğum için yeterli genişlik oluşunca buzağının kafasıda çıkar.    -Doğum kanalından görünen ayakların ön ayak mı arka ayak mı olduğu ayrımı nasıl yapılır? Tırnaktan sonraki 1.eklem ve 2.eklemin kapanış yönleri aynı ise buzağının ön ayağı, bu kapanışlar farklı ise buzağının arka ayağı olduğunu anlaşılır.Normal doğumda arka ayaklarla geliş pozisyonunda tırnak tabanları havaya doğru bakar.    -İneklerde doğum kanalının açısı ineğin baş kuyruk arası omurları düzlemine  45 derecelik açıyla aşağı yöndedir ,bu sebeple normal doğum bu açıyla gerçekleşir. Yırtılma ve kanama ile sonuçlanan müdahalelerin oluşmaması için yapılması gerekenler; doğumda pozisyon düzeltildikten sonra, doğum için yeterli genişleme  süresini bekleyerek 45derecelik çıkış açısı ile doğuma yardımcı olmak gereklidir.    3.Dönem, doğum sonrası sancı; buzağının doğumuyla başlar yavru zarlarının atılmasıyla biter.   -Ortalama 6 saattir.12 saate kadar uzayabilir.   -Yavru zarlarının atılmasını sağlar.   -Bu  dönemin sağlıklı seyri için; doğum yapmış hayvana, 5 saat içinde su dahil gıda verilmez.   -Doğumdan sonraki 10 gün 15 derecenin altında su ve gıda verilmemelidir.   -Hayvanların kaliteli kaba yem ve kaliteli mısır silajı ihtiyaçları karşılanmalıdır.       SONUÇ;  Ülkemizde, damızlık hayvanlarda normal doğumu bilmeyerek, yapılan müdahalelerin verdiği zararlar;    1.Buzağı ölümleri.    2.Damızlık ineklerde doğum yolu kanamalarına bağlı ,inek ölümleri veya mecburi kesimler.    3. Damızlık ineklerin doğum yollarında oluşan hasarlara bağlı damızlık değerlerini kaybetmeleri gözlenmektedir.      Bu zararların önlenmesinde damızlık düve ve sığır yetiştiricilerine  önerilerimiz ;      1. Doğuma doğru müdahale zamanı öğrenmeleri ve uygulamaları.      2. Damızlık düvelerinin suni tohumlanması için  15.ayı bitirmesine izin vermeleri.      3.Damızlık hayvanlarında kullanılacak, suni tohumlarının seçiminde; kolay doğum özelliği gerçekleştirme oranı yüzde 96-97 olan suni tohumları tercih etmeleri,  yönündedir.