ATSO BAŞKANI ÇETİN’DEN HAZİRAN ENFLASYONU YORUMU

Haziran ayı enflasyonunun beklentileri aştığını kaydeden Başkan Çetin, yukarı yönlü risklerin halen devam ettiği bir süreç yaşandığını söyledi.

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) ve Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı (BAGEV) Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin, Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından açıklanan Haziran ayı enflasyon verilerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Haziran ayı enflasyonunun beklentileri aştığını kaydeden Başkan Çetin, yukarı yönlü risklerin halen devam ettiği bir süreç yaşandığını söyledi. Başkan Çetin açıklamasında şunları kaydetti: 2021 Haziran ayı enflasyonu bir önceki aya göre TÜFE’de 1,94, Yİ-ÜFE’de 4,01 olarak açıklanmıştır. Yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında 17,53, yurt içi üretici fiyatlarında 42,89 olmuştur. Döviz fiyatlarının yükselişte etkisi büyük Ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış 4,50 ile “Ev Eşyası” grubunda gerçekleşmiştir. Bunu 4,46 ile “Eğlence ve Kültür”, 3,82 ile “Lokanta ve Oteller” ve 2,79 ile ulaştırma grubu izlemiştir. Aylık 1,9 olarak açıklanan TÜFE’nin 0,81 puanı yani 42’si ev eşyası ve ulaştırma grubu kaynaklıdır. Döviz fiyatlarındaki yükselişin bu gruplardaki artışta büyük rol oynadığını söyleyebiliyoruz. Pandemi tedbirlerinin kademeli yumuşatılması ve açılma kararının hizmet sektörüne olan talebin artırdığını, bu artışın da aylık enflasyona yansıdığını görüyoruz. Yıllık TÜFE’nin yarısı gıda ve ulaştırma gruplarından Yıllık bazda ise en yüksek artışların sırasıyla 26,29 ile “Ulaştırma”, 25,69 ile “Ev Eşyası”, 19,99 ile “Gıda ve Alkolsüz İçecekler” gruplarında gerçekleştiği görülmüştür. Yıllık 17,53 olarak açıklanan TÜFE’nin 8,92’si yani 51’i gıda ve alkolsüz içecekler ile ulaştırma grubundan kaynaklanmıştır. Enflasyon genele yayılmış durumda Haziran 2021'de, endekste kapsanan 415 maddeden, 55 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 54 maddenin ortalama fiyatında değişim olmamıştır. 306 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşmiştir. Bu tablo bize enflasyonun genele yayıldığını ve yapışkanlığının arttığını da göstermektedir Haziran ayında en yüksek artış gösteren ürün 51,60 ile yurtiçi bir hafta ve daha fazla süreli turlar olurken bunu 14,72 ile elektrikli süpürge ve 14,60 ile makyaj malzemeleri izlemiştir. En fazla düşüş ise 28,19 ile sarımsak, 17,63 ile patlıcan ve 15,32 ile domateste olmuştur. Yİ-ÜFE ise, 2021 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre 4,01, bir önceki yılın Aralık ayına göre 22,04 ve bir önceki yılın aynı ayına göre 42,89 olmuştur. Aylık 4,01 puanlık Yİ-ÜFE’nin 0,73 puanı gıda ürünleri, 0,68 puanı ana metaller, 0,58 puanı ise elektrik gaz üretim ve dağıtım sektörlerinden gelmektedir. Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında 54,89, dayanıklı tüketim malında 33,05, dayanıksız tüketim malında 28,25, enerjide 41,74, sermaye malında 31,65 artış olarak gerçekleşmiştir. Elektirik ve doğalgaz zamları Temmuz verisine yansıyacak Enflasyonda yukarı yönlü risklerin halen devam ettiği bir süreçteyiz. Temmuz başında devreye giren elektrik ve doğalgaz zamlarının önümüzdeki süreçte enflasyonu artırıcı yönde bir etkisi mutlaka olacaktır ve bunu Temmuz verisinde göreceğiz. Ayrıca Kurban Bayramı, gıda fiyatlarında yukarı yönlü bir etki yapacaktır. TÜFE ve Yİ-ÜFE makası açılmaya devam ediyor: 25,36 "Bunlarla birlikte Yİ-ÜFE 42,89 gibi yüksek bir değere çıkmış durumdadır". Uzunca bir süredir TÜFE ve Yİ-ÜFE makasındaki açıklığa dikkat çekiyorduk. Son açıklanan veri ile bu makas yıllık 25,36’ya başka bir ifade ile tarihi zirvelere çıkmış durumdadır. Üretici üzerindeki baskı Haziran ayında da artarak devam etmiştir. Bu baskı önümüzdeki süreçte tüketiciye de yansıyacaktır. Pandemi etkilerinden kurtulamayan sektörlerde kredi ertelemesi, SGK prim indirimi gibi desteklerin devam ettirilmesi, maliyet enflasyonuna karşı vergi indirimi gibi destekler önümüzdeki süreçte üreticiye nefes aldıracak enflasyonu da frenleyici etki yapacak önemli adımlar olacaktır. Batı Akdeniz enflasyonu turizmdeki canlanma ile birlikte Türkiye ortalamasının üzerinde Bölgemize ilişkin Haziran ayı enflasyon verilerinde turizm sektöründeki canlanmanın etkisi açıkça görülmektedir. TÜFE aylık bazda 2,47, altı aylık bazda 9,81 ve yıllık bazda 19,56 olarak gerçekleşmiştir. Bölgemizde enflasyonun aylık, altı aylık ve yıllık bazda Türkiye ortalamasının üzerinde olduğu görülmüştür. Bu oranlara göre Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsayan Batı Akdeniz Bölgesi, 26 bölge arasında aylık bazda üçüncü, altı aylık bazda ikinci, yıllık bazda ise ilk sırada yer almıştı