Tanrı Tork (Türk)  Saygıdeğer okuyucular, 1982'de Ermenistan’ın başkenti Erivan’a yeniden kültür amaçlı dikilmiş olan bir Türk (Tanrı Tork) heykelinden haberiniz var mı?  Bugün Ermenistan’ın başkenti Erivan ‘da dikili Tork (Türk), sert fiziği, sert bakışları ve muazzam gücü olan bir dev Türk heykelinden bahsediyorum.      Formun Altı    Ermeni toplumları M.Ö 1000’li yıllarda yaşadıkları topraklarda Türk heykeli dikerek “Tanrı Tork (Türk) diye tapmaya başlarlar. Metehan’ a ve Türk tebaasına özenti duymaya başlarlar.    Dünyanın birçok yerinde, Türklerin yaşadıkları Orta Asya bölgesinde topluluklar halinde yaşayan, devlet kurma kültürüne henüz sahip olmayan topluluklardan birisi de Ermenilerdir.    Ermeni topluluğu insanlarına güç, cesaret, üretim, sanat kültürü aşılamak, ileride kültür anlayışlarını zenginleştirip bir devlet kurma hayali ile yaşadıkları küçüklü, büyüklü topluluklarında bir yapma (efsane) hikâye geliştirirler. Akıl babaları Çinliler’ dir. Söz konusu topluluklardan Ermeniler Türklere benzemek isterler.  Bu tarihlerde, bugünkü Özbekistan, Kırgızistan, Kazakistan, Tacikistan, Türkmenistan bölgelerinde Büyük Hun Türk İmparatorluğunu Metehan kurmuştur. Hatta Çinlileri bile korkutmaya başlamıştır.. Bunlardan birisi de Ermeni topluluklarıdır. Topluluklarını önce cesaretlendirip bir masal, (efsane) uydurmaları gerektiğini düşünmüşler. Güç, kudrete sahibi bir varlık olan Tork (yani Türk) efsanesini kendi aralarında geliştirip Türkler’ e Metehan’ ın kurduğu devlet şekline, asil Türk halkına özenirler.                                                                        ***  Ermeniler Türkler gibi olmak isterler.  Eski tarihi kayıtlara göre, Ermeni savaşçılar ve tüccarlar bir zamanlar Orta Asya'nın birçok yerinde serbestçe hareket ediyor. Türkler gibi konuşmak, ticari faaliyette bulunmak isterler.  Türkler kendilerine hep yardımcı olmuşlardır. Türklerin verdikleri ticari ayrıcalıkları karşılığında Büyük Hun Türk devletine vergi veriyorlardı.  Bilindiği gibi, Türkler’ in ana vatanı Orta-Asya’dır. Uzakdoğu, Orta Asya da bir zamanlar Büyük Türk Hun Devleti kurucusu Metehan’a özenen Ermeni toplulukları zaman zaman bu efsanevi özentileri sonucu zayıfta olsa devlet kurmayı başarırlar.  Bölgede yaşayan, devlet haline gelememiş Ermeni mitolojisinde güç, cesaret, üretim ve sanat tanrısı olarak herhangi bir Türk’ü örnek alırlar. Bugünkü güneybatı Ermenistan'daki Angeğ eyaletinde bulunan köy, kasabalarda M.Ö 1000 ‘li yıllarda Tork yani Türk heykelleri dikerek toplumlarına Türklerde bulunan güç, cesaret örneği vermeye başlarlar.  Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Büyük Kurtarıcı ’mız Mustafa Kemal Atatürk’ümüzün 1924 Kastamonu’ da askerleri denetlerken söylediklerini hatırladım:   “Bir Türk Dünya’ya bedeldir” Henüz “Hak” dinleri, kitapları yeryüzüne indirilmeden önce çok tanrılı devirlerin olduğunu biliyorsunuzdur. Hz. İsa’dan bin yıl, Hz. Muhammed’ imizden 1500 yıl önce Orta Asya’da kurulan eski Türk devletlerinden birisi de M. Ö. 1000 yıllarının başında en eski Türk devleti vardır. Büyük Türk Hun devletidir. Kurucusu Metehan’ı ve topluluğu olan Türkleri örnek Alan Ermeni topluluklarının sayısı az değildir.     Ermeni tarihçisi Movses Khorenatsi’ nin yazdığı “Ermeni Tarihi” adlı eserin Sırpça çevirisinde bu bilgiler mevcut. Khorenatsi’ nin kitabı, insanı insan yapan, insanlığın ahlaki değerlerini ve milli bağlılığın ne olduğunu Büyük Türk Hun devleti örneğini alarak anlatmaktadır.  (Öncelikle tüm yazı kaynaklarımda bana yardımcı olan Osmanlı dönemi Osmanlı halkından Isparta Rum torunlarından Stavros Kaplanoğlu’na, Selanik Turizm Bakanlığı temsilcisi Kesinya (Kiraz) hanıma, Serez’ de oturan Barla’ lı Rum torun Minas Küfüncüoğlu’ na, Isparta Ün Dergisi yazarlarından rahmetli kültür elçisi Hikmet Turhan Turan hocanın torununa çok teşekkür ederim. B.AYGÜN-2024-Isparta)  Beşinci yüzyılda Tarihçi Khorenatsi yazmış. Vatanın, kahramanlığın ne olduğunu, Türklerin eğitiminin (Büyük Hun devletindeki Erdem Okulları’ nın eğitimi ve bilimi, insanlığa ne getirdiğini eserinde anlatmış. Kitabıyla birçok Ermeni topluluklarına Türlere örnek alarak eğitmeye çalışmıştır. Bugünkü Sırbistan-Belgrad müzesinde bulunan, Ermenilerin Herodot’u sayılan Tarihçi Movses Khorenatsi’ nin yazdığı (Hayots Patmutyun) “Ermeni Tarihi” adlı eserinin Sırpça çevirisinde yazılanlar çok ilginç!  Ermeni topluluklarının bulunduğu yerleşim yerlerinde (Ermeni dil lehçesi söyleyişiyle) Tork, Torku yani Türk heykeli dikilmiş. Bir zamanlar Ermeni topluluklarının çok tanrılı devirlerde taptıkları bir Tanrı’ sı olduğu gerçeği bu kitapta ayrıntılı anlatılmaktadır. Dikilen Türk heykellerini bir tanrı edasıyla özenmişler. ”Türk (Tanrı)Tork’ umuz ” demişler.  Kısacası bugün Ermeni topluluğunun Ermenistan’ da zayıfta olsa bir devletleri var. Artık Hz. İsa dinine inanmaktalar. Ancak (bugün bile) tarihte olduğu gibi Yüce Türk insanının ahlakı, savaş kişiliği, cesur duruşunu örnek almaya devam ediyorlar. Bunun en büyük delili Tanrı Tarku (Tanrı Türk) heykelini başkent Erivan’da yeniden 1982’de dikmiş olmalarıdır. “Ne mutlu Türk’üm diyene”  Araştırma: Bayram AYGÜN-2024-Isparta