Tarihte ilk defa Osmanlı’ nın Isparta sancağı elektrikle tanışacak. Bugünkü Isparta Hediye Un fabrikasının tam olduğu yerde bir su değirmen vardır. Ve Isparta Rum’ u Vasili ( veya Ispartalılar kendisine Vasfi Amca derlerdi) işletiyor. (1917) 1917 de Isparta Valisi (Mutasarrıfı) Cemal Bey başkanlığında vilayet toplantısı yapılır. Toplantıda: Belediye Başkanı Süldürzade Nadir Süldür efendi ( Bugünkü PO, petrol ofisi sahibi Ispartalı iş adamı Atilla Süldür’ün dedesi, 1. Dönem TBMM Cumhuriyet yönetimi kurucu Isparta Milletvekili), Isparta Koçtepe yörük köyü ile İzmir limanı arasında deve, katır ticaret filosu işleten Hamamcızade Mustafa Ağa, (Bugünkü İşadamı Osman Hamamcıoğlu’ nun büyük dedesi), İşadamı Bodurzade Hasan Efendi ( Merhum Isparta Devlet Hastanesi doktorlarından Fahri Bodur’ un dedeleri), Tütüncüzade Mehmet Ali Efendi (halıcı Tütüncülerin dedeleri), Çallızade Mustafa Necip (Cumhuriyet döneminde Antalya’ya taşınmış, iyiliksever işadamı “Çallı” adı Antalya da bir semte verilir), hamamcızadelerden (Osman Hamamcıoğlu ’ nun dede kardeşi Ethem bey (işadamı)’ dan oluşan bir heyet ilk elektrik şirketini kurarlar. Su değirmeni sahibi, Isparta Rum’u uncu Vasili de vardırvardır toplantıda. Mutasarrıf vali ve heyette bulunanlar “el –emin”, parasal yönden güvenilen, memleketsever Nadir Efendi' yi (Süldür) elektrik şirketinin başına seçerler. (l.Mart.Salı 1334/1918' de bir de elektrik idaresi, şirketi kurulur. Romanya’ dan yüksek dereceli iki adet suyla çalışan elektrik dinamosu getirtilir. Evlere, camilere seyyar elektrik verilecektir. Yüksek bir miktarda bütçe ayrılır. Afyon sütü tüccarı Isparta Ermenisi (Acemi) Yanko efendi karşılıksız para yardımında bulunur şirkete. Ispartalı işadamı Antalya da bir semte adını veren Çallızade Mustafa Necip Efendi' nin de tifüs'e yakalanıp ölümü üzüntü yaratır. Eşi, merhumun vasiyeti üzerine elektrik şirketine kayda değer para desteğinde bulunur. Kısacası, Ispartalıların “el-emin” diyebildikleri Süldürzade Avukat Mehmet Nadir Süldür’ ün başkanlığında elektrik şirketine alınacak, emniyet edilecek 20 kadar işçi-memur alımı için seçim yapılacaktır. Şirkete alınacak elemanlar için Mehmet Nadir Süldür bey, Dere mahallesi Şayak Deri, Sahtiyan fabrikası ortağı, Sanayi Un Ağası, Başağa İbrahim Ağa’ dan ( ITSO 2018 Isparta Sanayi ve Ticaret Oda başkanı Şükrü başdeğirmen’in dedeleri) rica eder. Isparta Kadısı (Müftü) Şakirzade (Budak) ve Mutasarrıf Vali Haydar beyi de bilgilendirerek, işe alınacak, başvuruda bulunan gençler arasında bir “Dama Oyunu” gösteri hazırlığı yapılır. Ama tüm gençler dama oyununa davet edildiklerinde: “Elektrik idaresine alım için de seçim yapılacak” denmez. Eğirdir Nis adası dokuma işi “Boğasa” kumaşından elbiselik kumaşlar ödül olarak verilecektir. “Boğasa” kumaşı Nis –Eğirdir de dokunmakta olup tüm Osmanlı eyaletlerinde aranan ipekli, çok değerli kumaştır) Maksat: Dama oyunu anında toplanan, işe alınacak aday gençleri bir kaç saatlik oyun esnasında gözlenerek dürüstlüklerini, el becerilerini tanımaktır. Gençler, Kaymak- Süt ,Yoğurt pazarı bölgesinde (Kaymakkapı) toplanırlar. Dama oyunu Isparta sancağında ve Osmanlı eyaletlerinde sadece eğlençe için oynanır. Mal takası ve benzer pazarlıklı oynanması yasaktır. Ispartalı tüccar Rum Osmanlı vatandaşlarının da kendi seçimlerine göre beş gencin gönderi- leceği Şirket Başkanı Avukat Nadir Süldür Bey’ e bildirilir. Acem (Ermeni) gençleri tehcir (zorunlu göç) nedeniyle Ermeni gençleri çekimserdirler, Dama oyununa gelmezler.. Oyuna Cuma namazından sonra başlanır. Akşam ezanında kadar oynanan oyunda, görevliler çaktırmadan gençlerin seçimini yaparlar. Seçimde Dama’ya gelen gençlerin tamamı seçilirler. Oyun oynayan tüm gençlerin aynı ahlâka, dürüstlüğe, çalışkanlığa, aile terbiyesi yanında güzel İslâmiyet’in de terbiyesini almış olmaları; bu hasletlerde ilk yirmi kişinin seçiminin yapılamadığı sonucuna varılır. Elektrik idaresinde çalışacakların seçimi ailelerin en az altı çocuklu olanlarından alınır. Osmanlı ’nın aile ve diğer mahalle ve hoca evlerinde, Mevlevî dergahında verilen eğitimden etkilenen Ispartalı Rum varlıklı tüccarlar hatıra defterlerine bu olayı böyle not ederler. Araştrm: Bayram AYGÜN. Emekli Öğretm/ Köşe yazarı 2018 - Yunanistan Atina Neo İonia: Isparta’lı Rum torun saygıdeğer Nikalaos Platon Kilimanoğlu dede hatıralarından şahsıma yayın hakkı verdiler.)