1093’ lerde Isparta şehri Makedon Rumlarının yerleşim bölgesidir. Orta Asya’ dan gelen Karaağaç hahallesi Türkmen Türk oymaklarının ilk yerleşim bölgesi olur. Aslen Karaağaç mahalleli “Dindinoğulları’ ndan zekî, genç Sülebey Anadolu Selçuklu başkenti Konya’ nın Genel valisi (Subaşı) olur. Üç Anadolu Selçuklu sultanı dönemlerinde görev alır, uzun süre bu görevde kalır. Vali Süelbey’ in adı Isparta’ da ailesinin oturduğu bölgeye, İğneci mahallesi olarak bilinen (şimdi Kurtuluş mah) mahalleye Sülebey’ in adı verilir. Isparta’ nın mahallelerinden Sülübey (Sülebey) mahallesi oldukça büyük devlet adamları yetiştirmiştir; Osmanlı ve cumhuriyet dönemlerimizde.. Anadolu Selçuklu İmparatorluğu dönemi valisi Sülebey’ in akrabaları Isparta’ da şu an mevcut!.. Büyük Türk İslâm düşünürü Hz. Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî, Konya Subaşı’ sı (Genel Valisi) Isparta’ lı Sülebey’ den bir istekte bulunur. (1247) Bu tarihte Mevláná’ nın en yakın arkadaşı şair, bilgin Şems-i Tebrizi öldürülmüştür.. Cinayete yedi kişinin adı karışmıştır. Ceset ortada yoktur. Şems’ i, öldürdükleri iddia edilen-lerin arasında da Mevláná’ nın oğullarından Alaaddin eli olduğunun araştırlmasını Ispartalı Vali Sülebey’den istenir... Büyük Türk-İslâm düşünürü Hz.Mevlânâ derin bir üzüntü içindedir. Bir an evvel cinayetin aydınlanmasını istemektedir. Şems-i Tebrîzî, İranlı din şairi, Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî' nin gönül dünyasında büyük değişimlere neden olmuş. Mevlânâ tarafından yazılan ilâhî aşk şiirlerinin mükemmel olmasında Şems’in büyük rolü olmuş. Mevlânâ' nın sohbet şeyhi, arkadaşı, dostudur. Şems-i Tebrizi’ in ölümü, öldürülmesi hem de en yakın dostunu kaybetmiş olması, büyük hoşgörü ustasını bir süre kendine geleme-mesine neden olmuştur. Hz Mevlânâ’’ dan başka, dönemin Selçuklu Sultanı II. Keykavus’ u da üzmüştür. “Ceset bulunamadığı için de cinayetten bahsetmenin güç olduğunu” Vali Sülebey Hz. Mevlânâ’ya arz eder, anlatılır. Yine de Hz.Mevlânâ cinayete adı karışan ortanca oğlu Aladdin’ i bir süre Konya’ dan uzak-laşmasını, hem kendisi hem de oğlu için iyi olacağını düşünür. Bu konuda da Isparta’ lı Konya Subaşı’ sı (Vali) Sülebey’ den yardım ister. Hz.Mevlânâ Celaleddin, şehirden (Konya) ayrılmasın diye müridi, arkadaşı Şems ’ i kendi evinde evlâtlık olan Kimya Hatun' la evlendirmek ister. Kimya Hatun' a gizliden gizliğe tutkun olduğu iddia edilen Hz. Mevlânâ’ nın ortanca oğlu Aladdin bu evliliğe karşı çıkar. Bundan dolayı Şems’ e karşı olanların yanında yer alan oğul Aladdin’in bu belirlenmemiş cinayete karıştığı da iddia edilir. Hz Mevlânâ ortanca oğlunu alıp Selçuklu’ nun gözde şehirlerinden Uluborlu’ya gitme kararını verirse de Vali Sülebey Hz. Mevlânâ’ ya derki: ”- Pir’ im, Aladdin’ in Uluborlu’ ya gitmesi halinde Uluborlu Medreselerinde elbette rûhen (psikolojik) eğitimini alır. Anak benin memleketim olan Isparta’ da, akrabalarımın bulunmakta. Ayrıca Isparta da Mevlevî dergâhı var. Bir de Şadiye Buk’ ası var. ( Psiko Terapi Merkezi) (Şadiye Isparta Büyük İskender Makedon Rumlarından Sapphire hanım 1235’ lerde Isparta’ da Kutlubey mahallesinde açılan Mevlânâ dergâhında bayanlara yönelik sohbetlerde Müslüman olur. Şadiye adını alır. Varlıklı, psikolojik (Rûhî) eğitimini Kıbrıs’ ta almış, eğitimli bir bayandır. Kendi adına Isparta’da Psiko Terapi (okulu), merkezi vardır. -Şu anda Sav arabalarının kalktığı durak yanında- Daha sonra Osmanlı dönemler-inde Şadiye okulları olarak Isparta mahallelerinde okullar açılır.) Isparta’ da ilk Müslüman olan Isparta Rum cemaati bayanlarındandır Şahiye hanım!... Isparta’ lı Konya valisi Sülebey, Hz. Mevlânâ’nın ortanca oğlu Aladdin’ i koruma bir birlikle Isparta’ya gönderir. 1247) Anadolu (Konya) Sultanı II. İzzeddin Keykavus (1246-1260)’ un eşlerinden birisi Rum asıllıdır, Ispartalıdır... Eşinin akrabaları Isparta’da Öküzbattı bölgesi-ndedir. Konya Selçuklu devletinin Isparta Emre mahallesinde gül bahçeleri mevcuttur.Güller kaynatılır, yağ-su karışımı, Yahudi tüccarlarından alınan şişe testilerle Konya’ ya Selçuklu sarayına gönderilir.Gül bahçelerinin bakımını Isparta’lı Büyük İskender Rumları yapmaktadır. Hz.Mevlânâ’nın oğlu Isparta da günün belli saatlerinde Şadiye Buk’ s’ında Rûhî eğitim almakta. Kalan zamanlarda da Selçuklu sultanlığının Emre’de Gül bahçelerinde vakit geçirmektedir. Selçuklu sultanının eşlerinden birisinin akrabalarının evinde kalmaktadır. Türkmen Türk unsurları Isparta Karaağaç mahallesine yarı göçer yerleşmişler. İslam’a ilgileri büyüktür. Bütünüyle 1250’ lerde Ortodoks Rumlarının İslâm’ı seçmeye başlamışlardır. Kitle kitle Isparta da başka başka kavimleremevcutinsanların Müslümanlaşmasında Hz. Mevlânâ’nın oğlu Aladdin’in, Şadiye Buk’ası ( Psiko Terapi Merkezi) nin ve de Kutlubey Hz.Mevlânâ dergâhının büyükrolüolur bu dönemde.1250’lerden 1420 yekadar yani Isparta ’nın Büyük İskender Makedon Rumlarından Osmanlı’nın eline geçinceye kadar halkın büyük kısmı İslâmı seçmiştir. Karaağaç mahalleli Türkmen Yörük Türklerinin İslâmı seçmelerinde ve Hz. Mevlânâ’nın misafir oğlu Aladdin’in bu büyük rolünden dolayı Isparta’daTürkmen –Yörük aileden bir evliliği de gerçekleşir. Anadolu (Konya) Sultanı II. İzzeddin Keykavus Alanya’ya yazlığa geçerken bu defa Sütçüler Köprüçay coğrafi (Çandır) gitmez. Isparta’ dan geçer. Hz.Mevlânâ’nın selamını oğul Aladdin’e getirir. Şemîsî’ nın öldürülmediğini, başka bir muhalif emniyet güçlerinde Konya’ dan İran’a, İsfahan’ a gizlice gönderildiği haberi oğul Aladdin’ e söylenir. Oğul Alâddin yine de Isparta’ dan girmek istemez. Bir süre sonra Selçuklu’nun önde şehir-lerinden Uluborlu’ ya gider. Birkaç yıllık Isparta bölgesinden kalmasının ardından babası Hz. Mevlânâ’ nın rahahtsızlığını öğrenir öğrenmez, çocuklarıyla birlikte Konya’ya döner. Yunanistan –Atina’nın batısında Pachi’de oturan Isparta’ lı Osmanlı Rum torunlarından saygıdeğer Rasia (Raziye) Theophila hanımefendiye, eşi Damian (Damyan) beye, dedeler-inden kalan bilgileri şahsımla paylaşmalarından ve kısa süreli müsafirperverliklerinden dolayı çok teşekkür ederim.