Bayram AYGÜN
Köşe Yazarı
Bayram AYGÜN
 

SAV AHALİSİNDEN KÖLELİĞE BİR BÜYÜK PROTESTO

1872’ lerin Isparta sancağında hala çeşitli kurnazlıklarla İplik Camii arkasında kölelerin alınıp satılması, hala hacca gidenlerin masraflarının bir bölümünü kurtarmak için en az Hicaz topraklarından üç köle getirerek sattıkları gibi iddialar vardı. Bunun üzerine cesur birkaç Sav cemaatinden halk bir keskin bildiri yayınlarlar. Köleliğe karşı çıkan Sav ahalisinden, civar yerlerden Sav’a bağlı ağalıkların bazılarının isimleri: Burunsuz Ahmedoğlu Kır Ağası Kadir Ağa, Sav karyesi Sacı, Savacık, Evlenkene, Karaağaç, Kozcubeloğulları toprak ve Ormanları ağası Zobuoğlu Hüseyin oğlu Hüseyin, Sav okulları ağası Molla İmamoğlu Mehmed ağa, Yeniçeri Kuloğlu topluluğu ağası Topçu Osmanoğlu Osman ağaları sayabiliriz. Söz konusu bildirinin Sav karyesinde ve ilgili mescitlerde, Isparta camilerinde hutbede hazırlanan bildirinin okunması kararlaştırılır. Bildir Isparta kadısı Seyyit Hüseyin efendinin onayını alırlar. Aynı köleliğe çıkış yazısı Konya Eyalet Valisi Sadrâzam unvanlı Mahmut Nedim Paşa’ ya da gönderilir. Aradan on gün geçmeden Paşa Isparta’ya bu ve diğer konularda teftişe gelir. Konunun Osmanlı sarayınca araştırılması teklif raporu hazırlar. Isparta’ya sürgüne gönderilen Osmanlı Genel Kurmay Başkanı (Gelendost köyünden) Hüseyin Avni Paşa Sav karyesine sık sık avlanmaya gelirdi. Köleliğe karşı çıkış protesto yazısının bir kopyası da Sav’a gelen Paşa Hüseyin Avni’ye verilir. (Isparta Mevlevi Dergâhı son dedesi Ali Dede’nin vasıtasıyla tutulan Dergâh Kiler Hatıra defter. 1913 Kız torunlarından Saime hanımın kardeşi Nevzat Hanımın oğlu rahmetli Ali Mete Tanrıöver beyin 1983’ te şahsıma yazdırdığı orijinal defterden notlar. B. AYGÜN) Köleliğe karşı çıkan bir avuç diyebileceğimi Savlı ve civardan kahramanlar dan bazıları. Sav Ahalisinde Köleliğe Bir Büyük Protesto yazısında şu görüşlere yer verilir. Kur’an’da köleliğin yasaklandığı belirtilir. Dolayısıyla Osmanlı’daki köleliği tenkit edenlerin, başka başka kurnazlıklarla yürütenlerin Allah’ın kanunlarına karşı olmak anlamı taşıdığı vurgulanır. Isparta ve havalisinde kölesini azar etmeyenlere diyoruz ki: Allah’ın kanunlarına uyun! Evlerinizde, kiliselerde, dergâhlardaki hizmetçi gibi vazife yapan Siyahi, Çerkez ya da Romen asıllı köleleriniz varsa serbest bırakın! Ya da evlat edinin. Bir daha Hicazdan veya İplikçi cami arkasındaki pazardan köle alıp satmayın “denmiştir.    
Ekleme Tarihi: 30 Mart 2023 - Perşembe

SAV AHALİSİNDEN KÖLELİĞE BİR BÜYÜK PROTESTO

1872’ lerin Isparta sancağında hala çeşitli kurnazlıklarla İplik Camii arkasında kölelerin alınıp satılması, hala hacca gidenlerin masraflarının bir bölümünü kurtarmak için en az Hicaz topraklarından üç köle getirerek sattıkları gibi iddialar vardı. Bunun üzerine cesur birkaç Sav cemaatinden halk bir keskin bildiri yayınlarlar.

Köleliğe karşı çıkan Sav ahalisinden, civar yerlerden Sav’a bağlı ağalıkların bazılarının isimleri:

Burunsuz Ahmedoğlu Kır Ağası Kadir Ağa, Sav karyesi Sacı, Savacık, Evlenkene, Karaağaç, Kozcubeloğulları toprak ve Ormanları ağası Zobuoğlu Hüseyin oğlu Hüseyin, Sav okulları ağası Molla İmamoğlu Mehmed ağa, Yeniçeri Kuloğlu topluluğu ağası Topçu Osmanoğlu Osman ağaları sayabiliriz.

Söz konusu bildirinin Sav karyesinde ve ilgili mescitlerde, Isparta camilerinde hutbede hazırlanan bildirinin okunması kararlaştırılır. Bildir Isparta kadısı Seyyit Hüseyin efendinin onayını alırlar. Aynı köleliğe çıkış yazısı Konya Eyalet Valisi Sadrâzam unvanlı Mahmut Nedim Paşa’ ya da gönderilir. Aradan on gün geçmeden Paşa Isparta’ya bu ve diğer konularda teftişe gelir. Konunun Osmanlı sarayınca araştırılması teklif raporu hazırlar.

Isparta’ya sürgüne gönderilen Osmanlı Genel Kurmay Başkanı (Gelendost köyünden) Hüseyin Avni Paşa Sav karyesine sık sık avlanmaya gelirdi. Köleliğe karşı çıkış protesto yazısının bir kopyası da Sav’a gelen Paşa Hüseyin Avni’ye verilir.

(Isparta Mevlevi Dergâhı son dedesi Ali Dede’nin vasıtasıyla tutulan Dergâh Kiler Hatıra defter. 1913 Kız torunlarından Saime hanımın kardeşi Nevzat Hanımın oğlu rahmetli Ali Mete Tanrıöver beyin 1983’ te şahsıma yazdırdığı orijinal defterden notlar. B. AYGÜN)

Köleliğe karşı çıkan bir avuç diyebileceğimi Savlı ve civardan kahramanlar dan bazıları.

Sav Ahalisinde Köleliğe Bir Büyük Protesto yazısında şu görüşlere yer verilir. Kur’an’da köleliğin yasaklandığı belirtilir. Dolayısıyla Osmanlı’daki köleliği tenkit edenlerin, başka başka kurnazlıklarla yürütenlerin Allah’ın kanunlarına karşı olmak anlamı taşıdığı vurgulanır.

Isparta ve havalisinde kölesini azar etmeyenlere diyoruz ki: Allah’ın kanunlarına uyun! Evlerinizde, kiliselerde, dergâhlardaki hizmetçi gibi vazife yapan Siyahi, Çerkez ya da Romen asıllı köleleriniz varsa serbest bırakın! Ya da evlat edinin. Bir daha Hicazdan veya İplikçi cami arkasındaki pazardan köle alıp satmayın “denmiştir.

 

 

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve burdurilkadim.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.