Cumhuriyet rejiminin kurulmasının ardından 6 yıl geçmesine karşın Avşar (Gelendost) bucağında vergileri Osmanlı dönemi vergi ağası olarak Hafız İbrahim Demiralay kardeşi Salih Demiralay devlet adına toplamaktaydı.
Ancak Yeni Türkiye Cumhuriyeti idaresi kurulunca söz konusu vergi toplama ağalığı iptal edilir. Buna rağmen Hafız İbrahim Demiralay’ ın kardeşi Salih ağa sanki yeni devlet kurulmamış, Osmanlı idaresi sona ermemiş gibi (”Avşar Vergisi” adlı vergiyi) vergi toplamaya devam eder.
Ancak Cumhuriyet’in kurulmasıyla bu yetki sona etmiştir. Avşar nahiyesinin bağlı bulunduğu Şarkikaraağaç kaymakamlığı zaman zaman Salih Beyi uyarmakta. Salih Bey ise vergi toplamakta kararlıdır.
Zaman zaman yeni devletin yöneticilerini etki altına almaya çalışan Salih (Demiralay) Şarkikaraağaç Kaymakamını Avşar’a davet eder. Amacı vergi toplama alışkanlığını devam ettirmektir. Kaymakam Tevfik Noyan’ı (Topal Tevfik) ile birlikte Eğirdir gölü Gelendost bölgesi sahillerindeki sazlıkta av partisi düzenlerler. Karaot bölgesinde bolca bulunan ördekleri avlamak isterler. Salih Bey birkaç atışı ile hiçbir ördeği vuramaz. Kaymakam Tevfik Noyan üç av atışından ikisi isabetlidir. İlk anda iki ördeği avlar.
Padişah Vahidettin’ le Hafız İbrahim’in kardeşi Salih beyin arası iyiydi. Ülkede yeniden padişahlığı canlandırmak için Isparta’ya gelen II. Abdülhamid Han ‘ın en küçük oğlu Şehzade Abdürrahim efendiyi Avşar kasabasında ve Isparta da Hafız İbrahim Demiralay konağında Hafız’ın ağabeyi Salih Bey 8.Mayıs. l335 (1919) misafir etmişti.
O günkü sohbetlerinde vergi meselesini kaymakam beyle çözememiş olmanın kızgınlığı vardır. Tüfeğini Kaymakam beye doğrultur. –“Beni buraya mat etmeye mi geldin ülen kaymakam” der. Tüfeğini ateşler. Kaymakam’ı ayağından yaralar. Kaymakam Bey ‘in ayağı bundan böyle aksak kalır. On yıla yakın Şarkikaraağaç kaymakamlığı yapan Tevfik Noyan çevrede “Topal Tevfik” olarak ünlenir. Olaylar büyük Atatürk’e de yansıtılır.
Yasa dışı vergi toplama artı Kaymakam’ ı yaralaması yönlerinden Salih Bey’ in daha önce Kurtuluş savaşı süresinde Mustafa Kemal’in yanında değil de Padişah Vahidettin’ in safında yer alması gibi olaylar toplamı birikir, birikir. Mustafa Kemal’in emriyle Avşar ‘ın nahiyeliği (Kaza merkezi) Gelendost’ a kaydırılır. Atatürk’ün emriyle Avşar bucağı köy yapılır.
Mustafa Kemal Avşar Kasabasını (Nahiye) Köy Yapar
Yurt düşmandan temizlenir. Yeni Türkiye Cumhuriyeti kurulur. Çağdaş ülkeler seviyesine ulaşmak için bir- bir arkasına gelen yenilikler yapılmaya başlanır. Uzun yıllar Tahir Paşazade oğullarının Avşar merkez olmak üzere Osmanlı adına bölgeden vergi toplama hakları yeni yasaya göre sonlandırılır.
Ancak Padişah yanlısı olan Hafız İbrahim Demiralay’ ın ağabeyi Salih Bey vergi yasasını yok sayar. Cumhuriyet’ e rağmen: Yeni Avşar vergisi çıkarır. Vatandaşlar isyandadırlar.
Yaylaya çıkan Yörük Türkmen göçebeleri her yıl Anamas Dağı (Gelendost bölgesi) yaylasına çıkarlar. Avşar Nahiyesi eski vergi ağası Salih Bey söz konusu Yörük göçerlerinden yasa dışı vergi almaya başlar. Vermeyenleri deve, koyun, keçilerini Avşar’a getirip hapseder. Akkeçili obasına bağlı Antalya milletvekili Rasih Kaplan’a kadar şikâyetler gider.
Diğer yandan kanun dışı Hafız Demiralay’ ın kardeşi Salih Bey’in vergi baskısından rahatsız olan köylerin temsilcileri Bağıllı (Gelendost) köyünde bir toplantı yapıp durumu Mustafa Kemal Atatürk’ e bildirmek isterler. Hatta Avşar’ın Bucak’ lığının (Nahiye) –Küçük İlçe- alınıp merkezi konumda bulunan şimdiki Gelendost köyünün Yeni devletin ilçesi olmasını isterler.
Antalya Milletvekili Rasih Kaplan başkanlığında Gelendost köylerinden temsilcilerin yer aldığı heyet Mustafa Kemal’in huzuruna çıkıp Hafız İbrahim’in kardeşi Salih Demiralay’ ı şikâyet ederler.16 Haziran 1929 (Atatürk Isparta’ya gelmeden bir yıl önce) Mustafa Kemal: ” -Madem Isparta’dan geliyorsunuz da Isparta Vekili Hafız İbrahim Demiralay nerde? Niye gelmedi” der. Antalya Vekili Rasih Kaplan söz alır.
- “ Paşam zaten biz Hafız ‘ın kardeşi Salih Bey’i şikâyete geldik. Aşar vergisini milletin sırtından derebeylerin topladığı Avşar vergisini kaldırmadınız. (Yazar Hüseyin Şekercioğlu, Gelendost Tarihi 1989 Bayrak Yayıncılık, sayfa 338 Mevlevi Dede Ali Dedesi Efendi Kiler Defteri, Prof. Dr. Neşet Çağatay Ün Dergisi 19415. Cilt)
Atatürk’ün huzuruna çıkan Gelendost çevresinden gelen köylüler bir bir görüşlerini açıklarlar. Mustafa Kemal Atatürk tekrar söze başlar:-“ Gelendost köyü merkezidir. Avşar’dan Kaza merkezini Gelendost’ a taşınmasına ilişkin kararımı meclise bildirip resmi gazetede yayınlanacaktır” der. Avşar dan nahiyelik alınınca da otomatik olarak vergi toplama yasal olarak yeni kaza merkezi olan Gelendost’ tadki devlet görevlilerinin eline geçecektir.
1929’ daki bu olayların ardından 1930 ‘un 6 Mart’ın da Isparta’ya gelen Atatürk’ün karşılanış heyetinde Isparta Milletvekili Hafız İbrahim Demiralay yer almaz. Hafız İbrahim Demiralay’ ın ismi Atatürk’ü karşılama heyeti protokolünde yer almasına karşın Atatürk’ün Isparta’mıza gelişlerinde Hafız İbrahim yoktur. Adeta Mustafa Kemal Atatürk’ ümüze karşı küskündür. Karşılama heyet resimlerinde Hafız İbrahim’i göremeyiz. Araştır: Bayram AYGÜN-2024 Isparta