Geçen yıl olduğu gibi, bu yıl da ne yazık ki çam ormanı yangınlarıyla başımız dertte. Çoğunlukla insan kaynaklı olsa da, iklim değişikliği nedeniyle artan aşırı sıcaklar ve kuraklıklar, orman yangınlarının yayılmasında önemli bir etken olarak karşımıza çıkıyor.
Fikirlerim bazılarına ters gelebilir, ancak “Türkiye acilen çam ormanı oluşturma planlarından vazgeçmelidir” görüşünü savunuyorum.
Çam kerestesi ve odunu, iyi gelir getirmesi nedeniyle orman politikalarında hep ön planda tutuldu. Ayrıca, iğne yapraklı ağaçların havanın nemini çekmesi sayesinde sulama gerektirmemesi de tercih edilmesinde etkili oldu. Ancak, Türkiye gibi iklimi değişen ülkelerde bu özellik artık bir tehdit oluşturuyor.
Kafanız karışabilir. Çam ağacı çevreye nasıl bir tehdit oluşturabilir? Anlatalım.
Ekosistem Üzerindeki Olumsuz Etkiler Çam ormanları, havadaki nemi filtreleyip iç bölgelere kuru hava gönderir. Bu durum, iç bölgelerdeki bitkilerin kuraklık nedeniyle daha fazla su kaybetmesine ve ölmeye başlamasına yol açar. Arıcılık açısından önemli olan yabani bitkiler de sıcak ve kuru hava nedeniyle yeterince bal özü salgılayamaz, bu da arıcılığı olumsuz etkiler.
Çam Ormanlarının Ekolojik Kısıtlamaları Ormanlaştırma çalışmalarında çam ağacı dikimi, orman hayvanları için beslenme kaynağı sağlamaz. Çam ormanı altında bitkiler yetişmez ve hayvanlar için yiyecek sağlayacak bir ortam oluşmaz. Meşe ve diğer geniş yapraklı ağaçlar, hem hayvanlar için besin sağlar hem de ekosistem için daha yararlıdır. Çam ağaçları yangınlarda da büyük tehlike yaratır; kozalakları adeta birer bomba gibi patlayıp ateşi uzak mesafelere taşır.
Alternatif Ağaçlandırma Modelleri Sovyet Rusya’nın Bulgaristan’da gerçekleştirdiği ağaçlandırma çalışmaları örnek alınabilir. Bu çalışmalar çerçevesinde geniş yapraklı akasya ve ıhlamur ormanları oluşturulmuş, arıcılar bu bölgelerde yılda birkaç kez bol miktarda bal hasadı yapabilmiştir.
Sonuç
- İklim değişikliği ve kuraklık nedeniyle çam ağacı dikimi bırakılmalıdır.
- Ormanlar bir rant aracı olarak değil, ekosistemi koruyucu alanlar olarak görülmelidir.
- Yangına daha az duyarlı, geniş yapraklı, polen ve nektar sağlayan, hayvan dostu ağaçlar dikilmelidir.
- Meşe, dut, akasya, ıhlamur gibi faydalı ağaçlar tercih edilmelidir.
Umarım faydalı olabilmişimdir. Yangınsız bir yaz mevsimi dileğiyle selamlar.