"İnsan ne kadar fazla şeyden utanırsa, o kadar şeref ve onur sahibi olur."  Bernard SHAW İlyada destanındaki 'Aidos' (Utanmak) kavramı, kendine hakim olmak anlamına gelmektedir.Sözlüğümüz de utanmayı şöyle tanımlar: “Onursuz sayılabilecek veya gülünç olacak bir duruma düşmekten üzüntü duymak, korkmak, mahcup olmak”. Sıkılmak, arlanmak  yardımcı sözcükleridir. Bir bakıma vicdanın ve merhametin hatta insanlığın dışa vurumudur. Çarpıtılmamış, maskelenmemiş  olandır. Yüreğin kekelemesi gibidir.İnsanlıktan yoksun sistem utanma getirir. İnsanlık ayıbı olacak durumlara kayıtsız kalmamadır.Utanmanın diğer ismi de reddetmektir. utanmak, insanın kalitesini de  gösteren bir güzelliktir. Herhangi bir konuda eksik olduğunu varsayarak duygusal olarak kendini dünyaya kapamayı getirir. Bununla beraber içinde bulunulan durumdan kurtulmak isteme eylemi olarak da yer almaktadır. Sahte yaşantılardan sıyrılmayı  kendimizle yüzleşmeyi getirir. Sanılanın aksine de zayıflık değildir, güç verir insana. Güzel bir ülke için  insanların güvenebilecekleri, destek alabilecekleri bir duygudur. Utanma becerilebildiği taktirde ilişkilerde küçülmemeyi  getirir. Kendimize ait  resmimizin bütünlüğünü korumaktır.  Utanma olmadığında empatiden yoksunluk oluşmaktadır. Kandırmayı, çalmayı , çırpmayı, hukuk bilmezliği … Durdurmada önemli etkendir  utanmak. Hataların da daha affedilebilir hale gelmesini sağlamaktadır. Bilinçli olmayı  ve kendimizi anlamayı   getirmektedir.Utanma duygusu bilinçli bir duygu olarak anılır. Daha çok kendimizi anlamaya çalışma ve değerlendirmeyi getirir. Utanmaktan kaçınmayanların makamlarda bulunması ise, toplumdaki kaos kaynaklarından biridir, çünkü utanmazlık, adaletin olmadığı (veya bozulduğu), böylece toplumsal güvensizliğin arttığı, toplumun parçalanmakta/ufalanmakta olduğu bir zehirli atmosfer yaratmasına sebep olmaktadır. Utanma insanlığa doğru kocaman bir adım atmayı getirir.  İnsanın güzel bir insan  olmaya çalışmasıdır. Zulme karșı durmadır. Saygıya yer açar. Hakkı ve halkı korumayı gözetmedir. Kişinin kendisine  ikazıdır ve  çeki  düzen vermesidir. Hatasından vazgeçmesidir. Fredrich Nietzche nin dediği gibi “En insani davranış, bir insanın utanılacak duruma düşmesini önlemektir”.