Trakai, Litvanya'nın başkenti Vilnüs'e 35 km uzaklıkta 5-6 bin nüfuslu bir köydür. Türk ve Müslüman dünyaya çok uzak coğrafyada bulunan bu köyde Karay Türkleri yaşamaktadır. Litvanya Kralı Vytautas, Kuman soyundan gelen Türklere toprak vererek bu bölgeye yerleştirmiştir. Buraya yerleşen Karay Türkleri, yüzyıllarca dillerini ve kendine has yaşantılarını sürdürmüşlerdir. Litvanya’da yaşayan bu küçük Türk topluluğu hakkında kimsenin pek bilgisi olmamıştır. Ta ki Prof. Oktay Sinanoğlu’nun 1970 yılında bir toplantı için Litvanya'ya gidinceye kadar. Toplantı sonrası arkadaşı Profesör Yutsis, Sinanoğlu’nu Trakai köyüne götürür. Sinanoğlu, köyde Türklerin yaşadığını öğrenince şaşırır. Asıl şaşkınlığı ise köyün ihtiyar meclisinin başı aksakallı bir kişinin ona söyledikleridir. Aksakallı, Sinanoğlu'na; "Atatürk'ümüz zamanında Türkiye'den O'nun gönderdiği elçiler gelir; bize Türkçe dergiler, kitaplar getirirdi. Atatürk vefat etti, Türkiye'den ses seda kesildi. Size ne oldu?", der…
İşte Mustafa Kemal’i Atatürk yapan budur. Onun sadece soyadı Atatürk değil kendisi de“Atatürk’tür”. Bir insan düşünün bir taraftan İstiklal Savaşı ile ulus bir devletin temellerini atıp kulun kulluğuna son veriyor diğer taraftan da varlığından kimsenin haberi olmayan Litvanya’nın Trakia köyünde bulunan Türklerin dillerini ve milliyetlerini devam ettirmeler için onlara elçiler ve kitaplar gönderiyor. İşte Türk’e dünyanın neresinde olursa olsun kol kanat geren böylesi bir lider olduğu için Mustafa Kemal “Atatürk’tür”.
Yıl 1933 bakın ne diyor Türkiye Cumhuriyetinin İlk Cumhurbaşkanı: “Bugün Sovyetler Birliği dostumuzdur müttefikimizdir. Bu dostluğa ihtiyacımız vardır. Fakat yarın ne olacağını kimse bugünden kestiremez. Tıpkı Osmanlı gibi, tıpkı Avusturya-Macaristan gibi parçalanabilir, ufalabilir. Bugün elinde sımsıkı tuttuğu milletler avuçlarından kaçabilirler. Dünya yeni bir dengeye ulaşabilir. İşte Türkiye ne yapacağını bilmelidir… Bizim bu dostluğumuz idaresinde dili bir, inancı bir, özü bir kardeşlerimiz, onlara sahip çıkmaya hazır olmalıyız. Hazır olmak yalnız o günü susup beklemek değildir. Hazırlanmak lazımdır. Milletler buna nasıl hazırlanır? Manevi köprüleri sağlam tutarak… Dil bir köprüdür… İnanç bir köprüdür… Tarih bir köprüdür. Köklerimize inmeli ve olayların böldüğü tarihimizin içinde bütünleşmeliyiz. Onların bize yaklaşmasını bekleyemeyiz. Bizim onlara yaklaşmamız gerekli”
Sadece yaşadığı zaman diliminde değil, gelecekte olacakları görebildiği için Mustafa Kemal “Atatürk” olmuştur. 1933’te 1990 yılını görebildiği için Mustafa Kemal “Atatürk” olmuştur. Okuyan ama çok okuyan, araştıran, milleti için en güzelini düşünen ve uygulayan bir kişi olduğu için Mustafa Kemal “Atatürk” olmuştur. Aydınlanmanın İslam dininin ilk emri olan “okuma” ile kazanılacağına inandığı için “Atatürk” olmuştur.
Yalnızca Türk milletinin değil dünya üzerindeki ezilmiş milletlerin de önderi olan dünyanın yetiştirdiği bu eşsiz insanın, bu dahi yöneticinin, bu büyük Türk’ün, Atatürk’ün, ölümünün 85. Yılında onu bir defa daha, şükranla, minnetle, rahmetle yâd ediyor, manevi huzurunda saygıyla eğiliyorum. Ruhu şad olsun.
Hadi ÖNAL/ 10 Kasım 2023/ BURSA