DÜNYA SİPSİ ŞAMPİYONU HÜSEYİN DEMİR İLE SÖYLEŞİ

SİPSİNİN GİZEMLİ DÜNYASI

BİR ŞAİRİN GEZİ YAZILARI (SİPSİ) KÜLTÜRÜN DUAYENİ, DÜNYA SİPSİ ŞAMPİYONU HÜSEYİN DEMİR İLE SÖYLEŞİ VE SİPSİ ZİYAFETİ Sipsi Ustası Hüseyin Demir ve Kültürün Nefesi Her yörenin sanatında duayen isimler vardır. Onlar, geçmişin mirasını geleceğe taşıyan kültür elçileridir. İşte bu isimlerden biri de küçücük boyundan çıkan büyük seslerle Teke Yöresi’nin müziğine ruh veren sipsi ustası ve dünya şampiyonu, 2 altın madalya (2011 Bulgaristan, 2013 Azerbaycan) ve 1 gümüş madalya (1986 İngiltere) sahibi Hüseyin Demir’dir. Hüseyin abi sadece bir sanatkâr değil; aynı zamanda bir sağlıkçı, bir aktar ve en önemlisi Burdur Dernekler Federasyonu Başkanı olarak kültürümüzün en büyük taşıyıcılarından biridir. Onunla zaman zaman bir araya gelir, sohbet eder, kültür üzerine dertleşiriz. Her buluşmamızda bana sipsinin bilinmeyen yönlerini anlatır, bu sanatın inceliklerini paylaşır. Geçtiğimiz günlerde katıldığı el sanatları festivalinde yalnızca müziğiyle değil, bilgisiyle de göz doldurdu. Bir gün sipsinin yapımını sorduğumda bana şöyle anlatmıştı: > "Bak Hüseyin kardeşim, sipsi öyle sıradan bir çalgı değildir. Küçücük boyuna rağmen içine binlerce yıllık bir nefesi sığdırır. Sesiyle Teke Yöresi’nin bozkırlarını, yaylalarını, düğünlerini ve ağıtlarını anlatır."   Sipsinin tarihi M.Ö. 1200’lere kadar uzanır. Hatta Kaşgarlı Mahmud'un 720 yıllık Divânü Lügati't-Türk’ünde dahi geçer ve Gölhisar’dan bahsedilir. Dileyenler bu kaynaktan da bu bilgilere ulaşabilir. Yıllardır usta ellerde şekillenir, can bulur. Sipsi yapmak sabır ve ustalık gerektirir: 1. Malzeme Seçimi: İnce, sert dokulu su kamışları (kargı) kullanılır. 2. Kamışın Hazırlanması: Kesilen kamışlar 3-6 ay gölgede kurutulur, sonra 10-15 cm uzunluğunda kesilir. 3. Dil (Ağızlık) Açma: Kamışın üst kısmına ince bir dil açılır. Bu dil, üflendiğinde titreşerek sesi oluşturur. 4. Ses Deliklerinin Açılması: Sipsinin gövdesine 5-6 delik açılır. Deliklerin yeri ve büyüklüğü, çalan kişinin el yapısına göre belirlenir. 5. Son Dokunuşlar: Sipsi, balmumu veya reçineyle kaplanarak dayanıklı ve net sesli hâle getirilir.   Sonra iş, ustanın nefesine kalır. Ustalar, sipsiyi dudaklarına götürdüğünde sadece bir çalgıyı değil, bir kültürü yaşatırlar. Onun sipsisinden çıkan ses, kimi zaman bir çobanın dağlardaki çağrısı, kimi zaman bir düğünün neşesi olur. Ve o, sipsisini dudaklarına götürüp çalmaya başladığında, işte tam o an geçmiş ve bugün aynı nefeste buluşur… Hüseyin abim sipsiyi çalarken biz de yüce dağlarda geziyor gibi hissettik. Kültür nesilden nesile aktarılsın, bu değerli ustalar bizlere geleceğe ışık olsun. İyi ki varsın, Hüseyin Demir abi... 23.03.2025 HÜSEYİN YILDIZ (KALEMŞAH) KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI HALK ŞAİRİ