Bayram AYGÜN
Köşe Yazarı
Bayram AYGÜN
 

130 Yılda İnsanlar Değişti, Kafalar Değişmedi

Geçtiğimiz ay Başkan Başdeğirmen halkla mahalle buluşmalarının birinde Gül Küçük Sanayi Sitesi esnafıyla buluşmuştu. Saygıdeğer esnafımızın İsteklerini dinledi. Yerine getirilmesi için de daire müdürlerini görevler vermişti. İstekler ilerleyen günlerde harfi harfine yerine getirildi..  Esnafıyla buluşmasında Belediye Başkanı Başdeğirmen’ den istek açıklamalarda bulunanlardan bir esnafımızın istekleri çok daha önemliydi.  Konuşmacı esnafımız: Sanayideki bazı kişilerin yollara araçlar bıraktığını, ara geçişlerin bundan dolayı kapandığını anlatır. Sanayi yollarının, sokak geçişlerinin kilitlendiğini söyler. Bu konuda esnafların duyarı olmalarını ister. Bir süre sonra Başkan Başdeğirmen’ in komutuyla gereken yapılır, yollar temizlenir. Ancak bu durumun sonu gelmez.                                 Yine anlamsız işgaller devam ettiğini görüyoruz.  Peki, şehir merkezinde durum bundan farklı mı? Kaldırımlar araçlarla işgal edilmiş. Mimar Sinan Caddesi ana trafik damarımız olduğunu unutan bazı duyarsız insanlarımız araçlarını sabah koyup akşam evlerine giderlerken götürdükleridir. İnsanlarımız, geçiş yapan araç ve yayaların bu caddemizde,  diğer sokaklarımızda zorlandıklarıdır. Bu nasıl bir duyarsızlık!            Kanunen yaylara ait olan kaldırımlara araç park edildiğini, daha da bazı yüzsüz esnafın dükkânlarındaki satılık eşyalarını yaya kaldırımlar üzerinde sergilediğini de görmekteyiz.              Bu bir kul hakkı gaspı değil de nedir? Bu durum bizim inancımızda doğru görülür mü?                                                                        ***  Şimdi de günümüzden tam 130 yıl öncesinin Isparta Cadde ve sokaklarına bir göz atalım.  1894 yılından 1897 yılına kadar Handan Zade Hacı Hasan Efendi Isparta Belediye Başkanıdır. Isparta Mevlevihane dedesi Mehmed Dede Efendi de Reisi Hacı Hasan Efendi' nin başkanlığındaki belediye meclisinde azasıdır. (Belediye meclisi üyesi) Aynı zamanda da Ahi Kasap Esnaf Teşkilatı Başkanıdır.  Isparta halkından Kabakoğlu Ahmet Ağa Cami Atik (Kutlubey Mah), –Ekmekçi-, Sillelioğlu Hasan Ağa (Çizmeci), Apalı Hüseyin Ağa (Dikici), Semercioğlu Hacıhafız Mehmet Ağa Bezzac-bez satıcısı-, KOLANCI Hacı Mehmedoğlu Ahmed (yazıcı) birlikte Belediye Başkanı ve Ahi Kasap Mevlevi dedesine bir dilekçe verirler.                                                                         Dilekçe sahiplerinden Kolancı Ahmed Ağa 130 yıl öncesinin sokaklarındaki keşmekeşliğin bir güzel tasvir eder. Sokak ve caddelerdeki çirkin görüntünün bugünden farksız olduğudur.  Eşeklerini, yük hayvanlarını (Camus ve öküzlerini, katırlarını, atlarını) at arabası ve kağnıları sorumsuzca yaya ve diğer koşu at arabalarının ve yayaların geçişlerini engelleyecek bicinde koyduklarını anlatır. Keyfice yayaların diğer binek geçiş yapacak atlı araçların harekâtı engellenmiş. Cadde ve sokak üzerinde özel evlerin ana kapılarının önleri kapatılış. Sokak aydınlatma kandil direklerine bağlanan eşekler, her bir eşeğin yanında o eve ait köpeklerin eşekle birlikte saatlerce eğleştikleri görülmüş. Hemen hemen sıcak havalarda tekrarlanan yol işgalleri yüzünden kadın, kız, çocukların geçmek istedikleri sokaklardan geçemedikleri yazılan dilekçe de uzun uzadıya anlatılır.  Belediye Başkanı ile Meclis üyesi aynı zamanda Esnaf Teşkilatı başkanı birlikte karar alıp dilekçede belirtilen sorunu çözümüne bakarlar.   Topsakal Topkaya Hasan Ağa (kahveci) başkanlığında, Hacı Yaşar Ali Efendi’ nin damadı Rum Asıllı Kölesi Mehmed (bakırcı), Hamamcı Hacı Hasan Ağa, Damgacıoğlu Süleyman Ağa ( Saraç), Silleli Hacı Alioğlu Ahmed (mestçi), Dolmacı Hacı Mehmed Ağa Muhzır- Mahkeme görevlisi- bir sorumlu komisyon oluştururlar.                                                                      Yanlarına kır ağalarını alarak sabahın erken saatlerinde işgale uğramış cadde ve sokaklarda nöbet tutmaya başlarlar. Hiç bir şekilde yol üzerlerine uluorta hayvanların, at arabalarının, kağnıların bırakılmamasını sağlarlar. Komisyon üyeleri sabah namazından kuşluk vaktine kadar (Öğle vaktine yakın) cansiperane çalışırlar.   Ayrıca cami, Mescid, cemaat toplantı, sohbet evlerinde, zaviye ve medreselerde yolların işgal edilmemesi konusunda vaazlar, konuşmalar yapılır. Üç hafta bu iş üzerinde duran komisyon üyeleri cansiperane çalışırlar, başarırlar. Kırk gün Isparta Cadde ve sokaklarından yayalar, geçiş yapacak at arabalar, kağnılar rahata kavuşurlar. Tabi bu kalıcı olmaz!                                                                     ***  130 Yıl önce de, günümüzde de durum değişmez. Bir iki ay geçişler rahatlar rahatlamasına. Yine sorumsuz insanlar hurda araçlarını, diğer açlarını yol ortalarına hassas geçiş yollarına sorumsuzca koymaya başlarlar. Aynı sorumsuzluk şehir merkezindeki caddelerde, yan sokaklarında devam etmekte.  Bu neyi gösteriyor? 130 Yıl öncesi Isparta caddeleri neyse bugünde aynı şekilde insanlarımız kaldırımları araçlarıyla, satılık mallarıyla işgal ettikleridir. Yine kadınımız, kızımız, insanımız kaldırımlarda ilerlerken zorluklarla karşılaşmaktalar. Belediye’miz, zabıtamız Emniyetin Trafik görevlileri ne yaparlarsa yapsınlar; işin çözümü kafalarımızda.                                                   130 Yıl içinde insanlar değişti ama kafalar değişmedi. Bayram AYGÜN-2023 Isparta        
Ekleme Tarihi: 20 Aralık 2023 - Çarşamba

130 Yılda İnsanlar Değişti, Kafalar Değişmedi

Geçtiğimiz ay Başkan Başdeğirmen halkla mahalle buluşmalarının birinde Gül Küçük Sanayi Sitesi esnafıyla buluşmuştu. Saygıdeğer esnafımızın İsteklerini dinledi. Yerine getirilmesi için de daire müdürlerini görevler vermişti. İstekler ilerleyen günlerde harfi harfine yerine getirildi.. 

Esnafıyla buluşmasında Belediye Başkanı Başdeğirmen’ den istek açıklamalarda bulunanlardan bir esnafımızın istekleri çok daha önemliydi. 

Konuşmacı esnafımız: Sanayideki bazı kişilerin yollara araçlar bıraktığını, ara geçişlerin bundan dolayı kapandığını anlatır. Sanayi yollarının, sokak geçişlerinin kilitlendiğini söyler. Bu konuda esnafların duyarı olmalarını ister. Bir süre sonra Başkan Başdeğirmen’ in komutuyla gereken yapılır, yollar temizlenir. Ancak bu durumun sonu gelmez.                                 Yine anlamsız işgaller devam ettiğini görüyoruz. 

Peki, şehir merkezinde durum bundan farklı mı? Kaldırımlar araçlarla işgal edilmiş. Mimar Sinan Caddesi ana trafik damarımız olduğunu unutan bazı duyarsız insanlarımız araçlarını sabah koyup akşam evlerine giderlerken götürdükleridir. İnsanlarımız, geçiş yapan araç ve yayaların bu caddemizde,  diğer sokaklarımızda zorlandıklarıdır. Bu nasıl bir duyarsızlık!           

Kanunen yaylara ait olan kaldırımlara araç park edildiğini, daha da bazı yüzsüz esnafın dükkânlarındaki satılık eşyalarını yaya kaldırımlar üzerinde sergilediğini de görmekteyiz.              Bu bir kul hakkı gaspı değil de nedir? Bu durum bizim inancımızda doğru görülür mü? 

                                                                      *** 

Şimdi de günümüzden tam 130 yıl öncesinin Isparta Cadde ve sokaklarına bir göz atalım. 

1894 yılından 1897 yılına kadar Handan Zade Hacı Hasan Efendi Isparta Belediye Başkanıdır. Isparta Mevlevihane dedesi Mehmed Dede Efendi de Reisi Hacı Hasan Efendi' nin başkanlığındaki belediye meclisinde azasıdır. (Belediye meclisi üyesi) Aynı zamanda da Ahi Kasap Esnaf Teşkilatı Başkanıdır. 

Isparta halkından Kabakoğlu Ahmet Ağa Cami Atik (Kutlubey Mah), –Ekmekçi-, Sillelioğlu Hasan Ağa (Çizmeci), Apalı Hüseyin Ağa (Dikici), Semercioğlu Hacıhafız Mehmet Ağa Bezzac-bez satıcısı-, KOLANCI Hacı Mehmedoğlu Ahmed (yazıcı) birlikte Belediye Başkanı ve Ahi Kasap Mevlevi dedesine bir dilekçe verirler.                                                                         Dilekçe sahiplerinden Kolancı Ahmed Ağa 130 yıl öncesinin sokaklarındaki keşmekeşliğin bir güzel tasvir eder. Sokak ve caddelerdeki çirkin görüntünün bugünden farksız olduğudur. 

Eşeklerini, yük hayvanlarını (Camus ve öküzlerini, katırlarını, atlarını) at arabası ve kağnıları sorumsuzca yaya ve diğer koşu at arabalarının ve yayaların geçişlerini engelleyecek bicinde koyduklarını anlatır. Keyfice yayaların diğer binek geçiş yapacak atlı araçların harekâtı engellenmiş. Cadde ve sokak üzerinde özel evlerin ana kapılarının önleri kapatılış. Sokak aydınlatma kandil direklerine bağlanan eşekler, her bir eşeğin yanında o eve ait köpeklerin eşekle birlikte saatlerce eğleştikleri görülmüş. Hemen hemen sıcak havalarda tekrarlanan yol işgalleri yüzünden kadın, kız, çocukların geçmek istedikleri sokaklardan geçemedikleri yazılan dilekçe de uzun uzadıya anlatılır. 

Belediye Başkanı ile Meclis üyesi aynı zamanda Esnaf Teşkilatı başkanı birlikte karar alıp dilekçede belirtilen sorunu çözümüne bakarlar.  

Topsakal Topkaya Hasan Ağa (kahveci) başkanlığında, Hacı Yaşar Ali Efendi’ nin damadı Rum Asıllı Kölesi Mehmed (bakırcı), Hamamcı Hacı Hasan Ağa, Damgacıoğlu Süleyman Ağa ( Saraç), Silleli Hacı Alioğlu Ahmed (mestçi), Dolmacı Hacı Mehmed Ağa Muhzır- Mahkeme görevlisi- bir sorumlu komisyon oluştururlar.                                                                     

Yanlarına kır ağalarını alarak sabahın erken saatlerinde işgale uğramış cadde ve sokaklarda nöbet tutmaya başlarlar. Hiç bir şekilde yol üzerlerine uluorta hayvanların, at arabalarının, kağnıların bırakılmamasını sağlarlar. Komisyon üyeleri sabah namazından kuşluk vaktine kadar (Öğle vaktine yakın) cansiperane çalışırlar.  

Ayrıca cami, Mescid, cemaat toplantı, sohbet evlerinde, zaviye ve medreselerde yolların işgal edilmemesi konusunda vaazlar, konuşmalar yapılır. Üç hafta bu iş üzerinde duran komisyon üyeleri cansiperane çalışırlar, başarırlar. Kırk gün Isparta Cadde ve sokaklarından yayalar, geçiş yapacak at arabalar, kağnılar rahata kavuşurlar. Tabi bu kalıcı olmaz! 

                                                                   *** 

130 Yıl önce de, günümüzde de durum değişmez. Bir iki ay geçişler rahatlar rahatlamasına. Yine sorumsuz insanlar hurda araçlarını, diğer açlarını yol ortalarına hassas geçiş yollarına sorumsuzca koymaya başlarlar. Aynı sorumsuzluk şehir merkezindeki caddelerde, yan sokaklarında devam etmekte. 

Bu neyi gösteriyor? 130 Yıl öncesi Isparta caddeleri neyse bugünde aynı şekilde insanlarımız kaldırımları araçlarıyla, satılık mallarıyla işgal ettikleridir. Yine kadınımız, kızımız, insanımız kaldırımlarda ilerlerken zorluklarla karşılaşmaktalar. Belediye’miz, zabıtamız Emniyetin Trafik görevlileri ne yaparlarsa yapsınlar; işin çözümü kafalarımızda.                                                  

130 Yıl içinde insanlar değişti ama kafalar değişmedi. Bayram AYGÜN-2023 Isparta  

 

 

 

Yazıya ifade bırak !
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.