Tarihler 15 Ağustos 2021’i gösterdiğinde tüm dünya kamuoyunda Taliban örgütünün Afganistan’da yönetimi ele geçirdiğini ve cumhurbaşkanının ülkeyi terk ettiğini öğrendik. Bir gecede yapılan bir darbe sonucu yönetimi ele geçirdiğini zannetmemiz aslında bizim 15 Temmuz darbe girişiminin psikolojik olarak perde arkasını yansıtmaktadır. Taliban örgütünün ise böyle bir durumu söz konusu değil,onun öncesinde 25 yıllık bir mücadele ettiği gerçeği var. Örgüt 1994 yılında Molla Ömer Ahund liderliğinde 50 kişilik öğrenci grubu ile oluşturuldu. Taliban ismini öğrencilerden almaktadır. Talib: öğrenci, Taliban: öğrenciler anlamına gelmektedir. Örgüt amacını şu şekilde açıkladı: Ülkeyi Sovyet Savaşı ve ardından çıkan iç savaşlar nedeniyle oluşan “Savaş Ağalarından” kurtarmaktır. Felsefesini ise: “Afganistan ‘da İslam’a dayalı bir yönetim gerçekleştirmek” diyerek hem amacını hem de felsefesini duyurmuşlardı. 50 kişilik medrese öğrencisi ile kurulan örgüt birkaç ay içerisinde 20 bini aştı. Örgüte hem maddi hem de askeri destek sağlayan Pakistan İstihbarat Teşkilatı (ISI) olduğu iddialar arasında. 1994 te başkent Kabil’de ilk darbeyi gerçekleştirdiler, 1995 te ise 12 kentte kontrolü sağladılar, tarihler 1996 yı gösterdiğinde başkent Kabil’i ele geçirip kendi hükümetlerini kurduklarını açıkladılar. Yeni hükümetin adını da: “Afganistan İslam Emirliği” diye koydular. Bu da gösteriyor ki Taliban daha önce de Afganistan’ı ele geçirmiş yani bu ilk değilmiş. Kurulan yeni hükümet ile çok katı kurallar ülkede baş gösterdi. Bunlardan bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz. -Kadınların çalışması, kız çocukların okula gitmesi, eğitim alması tamamen yasak. -Kadınlara peçe, erkeklere ise takke ve sakal mecburiyeti getirildi. -Sakalını kesen erkeklere en az 6 ay hapis cezası verildi ve yüzünü açan kadınların yüzleri kırbaçlandı. -Erkeklere evlerine en yakın camide 5 vakit namaz mecburiyeti getirildi. -Afganistan da tv yayınları durduruldu ve her türlü resim ile müzik yasaklandı. -Toplu taşıma araçlarında aynalar kadınlara bakılabileceği gerekçesi ile kaldırıldı. Bunun gibi daha birçok şey sayabiliriz. 1998 e gelindiğinde Afganistan’ın 90 nını ele geçirdiler , destekçileri ise El-Kaide oldu. 20 yıl boyunca Taliban’ın tüm işgal ettiği yerleri biranda kaybedip ortadan kaybolmasının nedeni ise ABD gerçeği oldu. 11 Eylül saldırısından sonra ABD Taliban liderinde El-Kaide liderini teslim etmesini istedi Taliban’da “misafiri” olduğunu belirtip teslim etmeyeceğini söyleyince ABD harekete geçti ve Taliban üzerine yaptığı operasyon ile işgal ettiği yerleri aldı Taliban ise dağa kaçıp 20 yıldır gerilla taktiği uygulamaktaydı. 15 Ağustos 2021 de Taliban tekrar tarih sahnesine çıktı ve Afganistan’ da ikinci kez yönetimi ele aldı. Halkın çok fazla direniş göstermeyip barış masasına oturmasının nedeni ise yıllardır süren iç savaşın onları yıpratıp güçsüz bırakmasıydı. Yönetim şekli : Şeriata dayalı anayasal sistem olacak fakat ilki kadar katı kurallar olacak mı bu net değil ama bunun olacağı sinyallerini de veriyor aslında çünkü Afganlar örgütten siyasi partiye dönüşmelerini ve seçimlere gitmelerini önerseler de şuan için örgüt bunu reddediyor. ABD bu olay ile ilgili tamamen kendini ve hatalarını sorguladığı bir dönemden geçiyor. 2001 de Taliban yenilip dağa çıktığında ABD den af dışında hiçbir şey istemedi fakat ABD bir daha geri dönemeyeceklerini düşünüp uzlaşmama kararı almıştı şimdi ise bu hatasını dile getirdi ve 20 yıl sonra güç dengelerinin Taliban lehine değiştiğini kabul etti fakat Trump’ın politikasını da sürdüreceklerini yani mücadeleye devam edeceklerini aksi takdir de NATO’yu destekleyen ve yıllarını bunun için veren diplomatlara “ ihanet” olacağını da açık bir şekilde belirttiler.